Yerel Yönetim Birliklerinde Yönetişim Uygulaması: "Türkiye Belediyeler Birliği" Örneği
TBB'de Yönetişim
Anahtar Kelimeler:
Yönetişim- Yerel Yönetişim- Yerel Yönetim Birliği- Türkiye Belediyeler BirliğiÖzet
Yerel yönetimler ve yerel yönetim birlikleri ülkelerin kamu yönetiminde işlevleri ve önemleri sürekli artan kurumlardır. Yönetişim kavramı da adeta yerel yönetimlerle birlikte anlam kazanmış ve giderek yaygınlaşmış bir yönetim anlayışını yansıtmaktadır. Öyle ki, demokrasinin olmazsa olmazları arasında sayılan yerel yönetimler ve onların kurduğu birlikler son zamanlarda yönetişimle anılmaya başlanmış ve yerel yönetişim kavramı daha sık kullanılır olmuştur. Türkiye Belediyeler Birliği de bu birliklerden biri, hatta en önemli olanı konumundadır. Bu nedenle çalışmanın temel amacı yönetişimin yerel yönetim birliklerinde uygulanabilirliğini araştırmaktır.
Bu amaç doğrultusunda uygulama örneği olarak Türkiye Belediyeler Birliği seçilmiş ve bu birimde başarılacak yönetişim uygulamasının diğer yerel yönetim birliklerine örnek olacağı varsayılmıştır. Bu nedenle (kimi ülkelerce ayrı bir yerel yönetim birimi olarak da kabul edilen) yerel yönetim birliklerinin yönetişime uygunluğu ve uygulanabilirliği çalışma konusunun önemini artırmaktadır.
Çalışmanın teorik kısmında betimleyici araştırma tekniğinden yararlanılmış ve bu kapsamda alan yazını taraması yapılarak yönetişim, yerel yönetişim ve yerel yönetim birliği gibi kavramlar irdelenmiştir. Ek olarak Türkiye Belediyeler Birliği özelinde bir alan araştırması yapılarak birlik yöneticilerine birlik-yönetişim temalı sorulardan oluşan anket uygulaması yapılmıştır. Anket uygulamasından elde edilen veriler (sonuçlar) analiz edilerek Türkiye Belediyeler Birliği ile yönetişim arasındaki uyum derecesi ve başarı ilişkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Kuramsal çerçeveyi sınırlayan araştırma soruları bağlamında yerel yönetim birliklerinin yönetişim için uygun olup olmadıkları ve Türkiye Belediyeler Birliği’nin yönetişim kavramına yakınlık derecesi değerlendirilmiş ve ulaşılan bulgulara ve sonuçlara yönelik öneriler geliştirilmiştir.
Çalışmanın nihayetinde yönetişimin yerel yönetim birliklerinde ve Türkiye Belediyeler Birliği’nde uygulanabilmesi için yapılması gerekenler belirlenmeye çalışılmış ve gerekli koşulların sağlanması durumunda yönetişim uygulamanın mümkün sonucuna varılmıştır.
İndirmeler
Referanslar
AKMAN, Çiğdem (2017), “Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Uluslararası Kuruluşlara Üyelikleri Üzerine Bir Değerlendirme”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt 22(2), ss.485-510.
AKMAN, Çiğdem, (2019), “Dünya Birleşmiş Kentler ve Yerel Yönetimler, Orta Doğu ve Batı Asya Teşkilatına (UCLG-MEWA) Üyelikler Üzerinden Bir Araştırma”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, Ek Sayı 1, ss.1221-1242.
AKMAN, Çiğdem, (2019), “Türkiye Belediyeler Birliği’nin İşlevselliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, Cilt 28(3), ss.73-105.
ARSLANER, Hakan ve KARACA, Yakup (2017), “Türkiye Kamu Yönetiminde Yönetişim Algısı:
Aydın İli Vergi Dairelerinde Bir Uygulama”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 4(4), ss.128-151.
BIÇKI, Doğan ve SOBACI, M. Zahid (2011), “Yerel Yönetimden Yerel Yönetişime: Post-Fordizm Bağlamında Yerel Yönetimleri Anlamak”, Yönetim Bilimleri Dergisi, Cilt 9(2), ss.215-234.
BOCHER, Michael (2008), “Regional Governance and Rural Development in Germany”, Journal of The European Society for Rural Sociology, Vol. 48(4), Published by Blackwell Publishing, pp.372-388.
ÇUKURÇAYIR, Mehmet Akif, ÖZER, Mehmet Akif ve TURGUT, Kasım (2012), “Yerel Yönetimlerde Yolsuzlukla Mücadelede Yönetişim İlke ve Uygulamaları”, Sayıştay Dergisi, S.86, ss.1-25.
DEDE, Dilek (2012), “Çok Düzeyli Yönetişim Kavramının Bilimselliği Sorunu”, www.academia.edu.tr, (Erişim Tarihi: 08.05.2021).
DEMİREL, Demokaan (2010), “Yönetişimde Yeni Bir Boyut: E-Yönetişim”, Türk İdare Dergisi, S.466, ss.65-94.
DOĞAN, Kadir C. (2016), “Postmodern Kamu Yönetimi, Yerel Yönetimler ve Katılım: Yerel Yönetişim Odaklı Bir Yaklaşım”, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 3(2), ss.73-99.
DOĞAN, Kadir C. ve USTAKARA, Fuat (2013), “Kamuda Bir Yapılanma Dönüşümü Olarak E-Devlet ve E-Yönetişim İlişkisi Üzerine”, Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, S.3, ss.1-11.
EKİNCİ, Emre ve KARAKOYUNLU, İlker (2020), “İyi Yönetişim İlkeleri Üzerine Bir Eleştiri ve Küresel İyi Yönetişim İlkeleri Üzerine Bir Öneri”, Türk İdare Dergisi, S.490, ss.115-138.
ERGEN, Zuhal (2012), “Yönetimden Yönetişime: Katılımcı Bütçeleme Modeli”, Maliye Dergisi, S.163, ss.316-334.
ERYİĞİT, Burak Hamza (2016), “Yerel Kalkınma Bağlamında Yerel Yönetim Birliklerinin Kuruluş Sürecinde Uygulanan Vesayet Denetimi ve Bir Model Önerisi”, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 4(1), ss. 283-295
IŞIK, Murşit (2010), “Avrupa Birliği’nin Yönetişim Anlayışı Çerçevesinde Bilgi Edinme Kanunu’nun Değerlendirilmesi”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Cilt 12(19), ss.39-49.
IZGAR, Hüseyin (2015), “Modern Toplumun Yönetim Biçimi İyi Yönetişim Üzerine Bir İnceleme”, Bayburt Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 10(1), ss.24-38.
JOHNSTON, Michael (2006), “Good Governance: Rule of Law, Transparency and Accountability”, Colgate University Department of Political Science, (https://www.researchgate.net/profile/MichaelJohnston-26/publication/267974525_Good_Governance_Rule_of_Law_Transparency_and_ Accountability/links/ Erişim Tarihi: 21.11.2021)
KARAKILÇIK, Yusuf (2018), Yeni Yerel-Bölgesel Gelişmeler Işığında Yerel Yönetimler, Seçkin Yayınları, Ankara.
KARAKILÇIK, Yusuf ve BAYRAK, Bülent (2019), “Demokratikleşme Yolunda Vesayet Denetimi: Devlet Denetleme Kurulu – Kamu Denetçiliği Kurumu Karşılaştırması”, İletişim ve Yönetim Bilimleri Kongresi, 26-28 Eylül 2019, Malatya.
KOÇAK, Burak (2019), “Yerel Hizmetlerin Sunumunda Alternatif Bir Kurum: Yerel Yönetim Birlikleri ve Hukuki Dayanakları”, RTE Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.10, ss. 161-183.
KÖSEOĞLU, Mehmet (2010), “Yerel Yönetim Birliklerinin Sorunları ve Çözüm Önerileri”, Türk İdare Dergisi, S.468, ss.85-102.
LUTZ, Georg ve LİNDER, Wolf (2004), “Traditional Structures in Local Governance for Local Development, Institute of Political Science University of Berne, pp.1-54.
MARKS, Gary ve HOOGHE, Liesbet (2004), “Contrasting Visions of Multi-Level Governance”, Multi Level Governance, Oxford: Oxford University Press.
Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA) (2021), https://www.mevka.org.tr/kurumsal/mevzuat, (Erişim Tarihi: 07.03.2021)
ORTAYLI, İlber (1985), Tanzimattan Cumhuriyete Yerel Yönetim Geleneği, Hil Yayınevi, İstanbul
ÖZER, Mehmet Akif ve ÖNEN, Semih Mustafa (2019), 200 Soruda Yönetim Kamu Yönetimi, Gazi Kitabevi, Ankara.
PUSTU, Yusuf (2005), “Yerel Yönetimler ve Demokrasi”, Sayıştay Dergisi, S.57, ss.121-134.
T.C. İçişleri Bakanlığı (2020), “Birlikler”, https://www.icisleri.gov.tr/illeridaresi/birlikler, (Erişim Tarihi: 14.11.2020, 14.02.2021)
T.C. Vilayetler Birliği (2020), “Vilayetler Birliği Ana Tüzüğü”, https://www.vilayetler.gov.tr/BirlikTuzugu, (Erişim Tarihi: 14.11.2020)
TEK TURAN, Hande (2015), “5355 Sayılı Yasaya Göre Türkiye’de Birlikler: Hizmet Sunumunda Adem-i Merkeziyetçi ve Katılımcı Yaklaşım”, Strategic Public Management Journal, Issue No: 2, November, pp.72-87.
TUNÇ, Ahmet, BELLİ, Aziz, ve AYDIN Abdullah (2019), “Yerelde Yönetişim Algısı Üzerine Bir Alan Araştırması: Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi Örneği”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 18(1), ss.256-270.
Türkiye Belediyeler Birliği (2020), “Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı”, https://www.tbb.gov.tr/mevzuat/kanunlar/Avrupa Yerel Yonetimler_Ozerklik_ Sarti.pdf, (Erişim Tarihi: 02.05.2020)
Türkiye Belediyeler Birliği (2021), “Uluslararası Kuruluşlarla İşbirliği”, https://www.tbb.gov.tr/disiliskiler/ uluslararası-kuruluslarla-isbirligi/, (Erişim Tarihi: 01.03.2021)
Türkiye Belediyeler Birliği (2021), “TBB Tüzüğü”, https://www.tbb.gov.tr/hukuki-destek- ve-lobi/mevzuat/tuzukler/, (Erişim Tarihi: 12.03.2021)
Türkiye Belediyeler Birliği (2022), “Türkiye ve Avrupa Birliği Arasında Şehir Eşleştirme Hibe Programı-II: Yeşil Bir Gelecek İçin eşleştirme Teklif Çağrısı”, http://yeni.tbb.gov.tr/Tr/Duyuru_turkiye-ve-avrupa-birligi-arasinda-sehir-eslestirme-hibe-programi-ii-yesil-bir-g_1172, (Erişim Tarihi: 20.01.2022)
United Cities and Local Government (UCLG) (2018), “World Council and Executive Bureau”, https://www.uclg.org/en/organisation/structure/governing-bodies/world-council, (Erişim Tarihi: 18.02.2021)
VARCAN, Nezih, TARAKTAŞ, Abdurrahman ve HACIKÖYLÜ, Canatay (2013), Yerel Yönetimler, (Ed. Canatay Hacıköylü), Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
Yerel Yönetim Araştırma Yardım ve Eğitim Derneği (YAYED) (2021), “AB’ci Kalkınma Birlikleri Hangileridir?”, http://www.yayed.org/id113-incelemeler/abci-kalkinma-birlikleri, (Erişim Tarihi: 08.02.2021)
YILMAZ, O. Kemal (2018), “Türkiye’de Yerel Yönetim Birlikleri: Coğrafi Bölge Belediye Birlikleri Üzerine Bir Araştırma ve Model Önerisi”, Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, Cilt 6(15), ss.731-752.
WEISS, Thomas G. (2000), “Governance, Good Governance and Global Governance: Conceptual and Actual Challenges”, Third World Quarterly, Vol. 21(5), pp.795-814.
sayılı Mahalli İdare Birlikleri Kanunu
