COVİD-19 PANDEMİ MÜCADELESİNİN YARGI SİSTEMİNE ETKİSİ

Seyyal YILDIRIMVURAN; Ulaş Koray MİLANLIOĞLU; Suat ÇAKAN

doi:10.51229/TUJPA.2020.5

Yazarlar

Seyyal YILDIRIMVURAN Van Barosu https://orcid.org/0000-0002-0456-2073
Ulaş Koray MİLANLIOĞLU Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
Suat ÇAKAN Van Barosu https://orcid.org/0000-0002-2825-6230

DOI:

https://doi.org/10.51229/TUJPA.2020.5

Anahtar Kelimeler:

Dijital Hukuk, Covid 19, Adalet, Mevzuat, Yargılama

Özet

Çin’in Wuhan kentinde deniz hayvanları pazarından yayıldığı düşünülen ve Birleşmiş Milletlere bağlı Dünya Sağlık Örgütü’nün ‘pandemi’ olarak duyurduğu yeni tip korona virüsünün küresel nitelikte afet boyutuna ulaşması sosyal yaşamdaki ilişkileri derinden etkilemiştir.

Tüm dünyayı etkileyen bu salgının özellikle yargı sistemi üzerindeki etkisi çalışmanın ana temasını oluşturmaktadır.

Yargı düzenindeki işleyiş ve değişiklikler, yasal düzenlemeler ile yürütülmektedir. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinin 1.fıkrasında; bireyin adil yargılanma ilkesi doğrultusunda yargılanma hakkına sahip olduğu ifade edilmektedir. Buna göre, yargılama faaliyetinin yasal kurallar çerçevesinde yerine getirilmesi bireyin hukuki güvencesini sağlayan en önemli haktır. Korona salgını sürecinde düzenleyici işlemler ve tavsiye nitelikli kararlar ile bulaş kaynağı insan faktörünün adliye ve diğer kurumlarda yarattığı insan sirkülasyonunun ve sosyal ilişkilerin azaltılması adına birtakım tedbirlerin yer aldığı düzenlemeler yapılmıştır.

İdarenin kriz yönetimi sürecinde tedbirleri uygulanmasında maddi ve beşeri kaynakların etkin şekilde kullanımı göz önünde bulundurulmalıdır. Pandemi sürecinde Ulusal Yargı Ağ Projesi (UYAP), Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) gibi dijital hukuk uygulamalarının etkin kullanımı gerekirken durma politikasının izlenmesi bazı sorunlara neden olmuştur.

Temel hak ve özgürlüklerin ihlalinden kaynaklanan sorumluluğun önüne geçilebilmesi için dijital hukuk vasıtalarının devreye girmesi gerekmektedir. Ancak bu durum ile yargılama sistemindeki yığılmaların önüne geçilebilecektir. Yargı işleyiş sisteminde, salgın öncesinde ‘dijital adliye’ vasfını gören UYAP sisteminin tüm paydaşlar tarafından aktif kullanımının sağlanmaması büyük bir eksikliktir. Kanun, Cumhurbaşkanlığı genelgesi ve diğer düzenleyici işlemlerin, hukuk ilkeleri gözetilerek uzaktan yargılama işleyişini geliştirecek, dijitalleşme sürecine uygun teknik çalışmalara imkân verecek şekilde desteklenmesi gerekmektedir. Bu tür çalışmaların adliye ortamındaki insan sirkülasyonunu bitirmese de önemli ölçüde azaltarak kriz yönetiminin etkin kullanımını sağlayacağı düşünülmektedir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

AKKAYA, Tolga (2009), “İcra Memurunun Haczedilmezlik Kurallarını Kendiliğinden Dikkate Alıp Alamayacağı Sorunu”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.11(3), ss.845-866.

ARSLAN, Aziz Serkan (2014), “Doğrudanlık İlkesi”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, S.4(2), ss.133-144.

AYKAÇ, Burhan (2001), “Kamu Yönetiminde Kriz ve Kriz Yönetimi”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, S.3(2), ss.123-132.

ERŞEN, Serkan (2007), “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Türk Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırıkkale.

ERYILMAZ, Bilal (2018), Kamu Yönetimi, Seçkin Yayıncılık, Ankara.

KARSLI, Abdurrahman, GÜRSUL, Fatih ve KARTAL, Elif (2009), “Nitel Araştırma: Avukatların Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) Uygulama Yazılımına İlişkin Görüşleri”, Legal Hukuk Dergisi, S.7(82), ss.3123-3133.

ÖZEKES, Muhammed (2020), Covid-19 Salgının Hukuki Boyutu, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul.

PEKCANITEZ, Hakan, ATALAY, Oğuz ve ÖZEKES, Muhammed (2016), Medeni Usul Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara.

ŞAHBAZ, İbrahim (2010), “Bir Sosyal Hak Olarak Sağlık Hakkı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S.86, ss.405-423.

UŞAKLIOĞLU, Ahmet Yavuz (2020), Dijital Hukuk, Seçkin Yayıncılık, Ankara.

http://www.worlddometers.info (Erişim Tarihi: 20.06.2020).

https://basin.adalet.gov.tr/ceza-infaz-kurumlarinda-koronavirus-tedbirleri-15-mayisa-kadar-uzatildi (Erişim Tarihi: 20.06.2020).

https://www.echr.coe.int/documents/convention_tur.pdf (Erişim Tarihi: 05.07.2020).

https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/f275097a-aef5-4b51-b98d-c7b69ceb3b9f.pdf (Erişim Tarihi: 23.05.2020).

https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/files/uu.pdf (Erişim Tarihi: 30.06.2020).

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/03/20200322-2.pdf (Erişim Tarihi: 01.07.2020).

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/03/20200322M1.pdf (Erişim Tarihi: 01.07.2020).

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200415-16.htm (Erişim Tarihi: 01.07.2020).