Türkiye'de Hak Arama Kültürünün Gelişimi

Yazarlar

  • Emre KAYA Kamu İhale Kurumu

Özet

21. yüzyılın başlarından itibaren Türkiye, küresel ve içsel dinamiklerin etkisiyle kapsamlı bir dönüşüm sürecine girmiştir. Bu süreçte, kamu yönetiminde geleneksel bürokratik anlayışın yerini vatandaş merkezli hizmet anlayışına bırakma hedefiyle önemli reformlar yapılmıştır. Siyaset bilimcilerce, bu dönüşümün temel amacının vatandaşların kamu hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak, şeffaflığı artırmak ve hesap verebilirliği güçlendirmek olduğu belirtilmektedir. Bu bağlamda, vatandaşların hakları konusunda bilinçlendirilmesi ve etkili bir şekilde hak arama mekanizmalarının oluşturulması, demokratik katılımın güçlenmesi için kritik öneme sahiptir.
2000'li yıllarda Türkiye'de yaşanan demokratikleşme süreci, kamu yönetiminde köklü değişimlere yol açmıştır. Hesap verebilirlik ve şeffaflık ilkelerinin ön plana çıktığı bu dönemde, Bilgi Edinme Hakkı Kanunu, CİMER, Kamu Görevlileri Etik Kurulu ve Kamu Denetçiliği Kurumu gibi mekanizmaların hayata geçirilmesiyle, vatandaşların kamu hizmetlerine erişimi kolaylaşmış ve katılımcı bir yönetişim anlayışı güçlenmiştir. Bu gelişmeler, Türkiye'de kamu yönetiminin modernleşmesinde önemli bir dönüm noktası olarak değerlendirilmektedir.
Çalışmada, hak arama özgürlüğü düşüncesinin gelişim çizgisinde hak arama mekanizmalarının karşılıklı özellikleri değerlendirilecektir.

İndirmeler

İndirme verileri henüz mevcut değil.

Referanslar

Akbulut, E. (2013). Kanuni İdare İlkesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Akdeniz, İ. (2016). Kamu Görevlileri Etik Kurulunu Yeniden Düşünmek. Sayıştay Dergisi, 103, s. 59-83.

Akgül, A. (1999). Sanayi ve Ticaret Bakanlığında Yönetsel Ombudsmanlık Uygulaması, Kamu Yönetiminde Kalite I. Ulusal Kongresi, Ankara: TODAİE Yayını

Akyılmaz, B. (2000). İdari Usul İlkeleri Işığında İdari İşlemin Yapılış Usulü. Yetkin Yayınları, Ankara.

Atay, E.E. (2012). İdare Hukuku, Ankara: Turhan Kitabevi, Ankara.

Aydın, A. H., Taş, İ. E. ve Ersöz, M. (2012). Önemi ve Uygulanabilirliği Açısından Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumu. Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi II: Küresel Değişim ve Demokratikleşme, 19 - 20 Nisan, Malatya: İnönü Üniversitesi.

Aydın, M. (2006). Anayasa Mahkemesi Kararlarında Hak Arama Özgürlüğü, Ankara Üniversitesi SBF Dergi, 61 (3), s.1-37.

Babüroğlu, O. ve Hatipoğlu, Nevra (1997). Ombudsman (Kamu Hakemi) Kurumu İncelemesi: Devlette Bir Toplam Kalite Mekanizması Örneği, TÜSİAD Yayınları, Yayın No:206, İstanbul.

Becer, E. (2015). İletişim ve Grafik tasarım. Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.

Castells, M. (2008). Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür (Cilt 1). (E. Kılıç, Çev.), Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

Çelik, F. (2019). Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları Işığında İdari Yargının Görev Alanı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.

Çetin, O. (2007). Hak Arama Hürriyeti, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.

Çoban, A. R. (1995). Türk Hukukunda Hak Arama Özgürlüğü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.

Çolak, N. İ. (2005). Avrupa Birliği Uyum Sürecinde İdari Reformlar İngiltere ve Türkiye. Seçkin Yayınevi, Ankara.

Doğan, M. ve Yeşildal, A. (2020). Yerel Yönetimlerde Kamu Hizmetlerinin Sunumunda Katılımcı Yönetişimin Rolü, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(3), s. 137-148.

Erhurman, T. (1998). Ombudsmanlık, Amme İdaresi Dergisi. 31 (3), s. 87-102.

Ertürk Kara, M. (2019). Kişi Hak ve Özgürlüklerinin Korunmasında İdari Yargının Rolü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.

Eryılmaz, B. (2010). Kamu Yönetimi. Okutman Yayıncılık, Ankara.

Eryılmaz, B. (1993). Kamu Bürokrasisinin Denetlenmesinde Yeni Gelişmeler. Amme İdaresi Dergisi, 26 (4), s. 81-106.

Gözler, K. (2020). İnsan Hakları Hukuku, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.

Güler, T. (2020). Türkiye’de Bürokrasinin Denetiminde Hak Arama Mekanizmalarının Rolü, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), s. 273-287.

Tunçer, H. ve Gümüş Ç. (2023). Uluslararası Tasarım ve Sanat Dergisi, 1 (1), s.10-23

İnce, M. (2001). Elektronik Devlet: Kamu Hizmetlerinin Sunulmasında Yeni İmkanlar, Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara.

İyimaya, A. (2016). Bireysel Başvuru İncelemesinde Anayasaya Uygunluk Denetimi Sorunu ve İnsan Hakları Mahkemesi Modeli, TBB Dergisi, 116, s. 417-448.

Kaboğlu, İ. Ö. (1996). Dayanışma Hakları. TODAiE Yayınları, Ankara.

Kamu Yönetiminde Bir Dönüşüm Hikayesi: Cimer (2023). Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Yayınları, Ankara.

Kılınç, B. (2008). Karşılaştırmalı Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru Anayasa Şikâyeti Kurumu ve Türkiye Açısından Uygulanabilirliği. Anayasa Yargısı, 24 (1), s. 17-57.

Nohutçu, A. (2021). Anayasa Hukuku. Savaş Yayınevi, Ankara.

Özdemir, B. (2015). Kamu Denetçiliği Kurumunun İşlevi, Yapısı ve Devlet Teşkilatındaki Konumu. Adalet Yayınevi, Ankara.

Özer, M. A. (1994). Yönetimin Denetlenmesinde Etkenlik Arayışları ve Son Gelişmeler. Sayıştay Dergisi, 28, s. 92-113.

Öztepe, M. C. (2013). Kamu Yönetiminde Etik Sorunu: Türk Kamu Yönetiminde Etik Sisteminin Eleştirel Çözümlemesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Parlak, B. ve Sobacı, M. Z (2008). Kuram ve Uygulamada Kamu Yönetimi: Ulusal ve Global Perspektifler. Alfa Aktüel Yayınları, İstanbul.

Şahin, R. (2010). Ombudsman Kurumu ve Türkiye’de Kurulmasının Türkiye’nin Demokratikleşmesi ve Avrupa Birliği Üyeliği Üzerine Etkileri, Türk İdare Dergisi, 468, s. 131-158.

Saran, U. (2004). Kamu Yönetiminde Yeniden Yapılanma, Kalite Odaklı Bir Yaklaşım. Atlas Yayıncılık, Ankara.

Sarıoğlu, B.E. (2020). Sosyal Medyada Adalet Kavramı: Kadına ve Çocuğa Yönelik Şiddetin Sosyal Medyadaki Yansımaları. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 1(45), s.293-297.

Tayşi, İ. (1997). Ombudsman Kurumu ve Ülkemizde Uygulanabilirliği, Sayıştay Dergisi, 25, s. 106-123.

Temizel, Z. (1997). Yurttaşın Yönetime Karşı Korunmasında Bağımsız Bir Denetim Organı Ombudsman. IULA-EMME, Kent Basımevi, İstanbul.

Toplu, M. (2018). Kamu Politikalarının Oluşumu ve Uygulanmasında Medya/Sosyal Medyanın Rolü. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 46, s. 355-362.

Toprak, Z. (1997). “Keyfiliğin Kod Adı Devlet Sırrı Değildir”, Prof. Dr. Nezihe Sönmez’e Armağan (içinde), Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Maliye Bölümü, İzmir, 1997, s.499-503.

Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/ , (22.01.2021).

Türkiye Adalet Akademisi. (2020). Türk Adalet Sistemi, https://taa.gov.tr/yuklenenler/dosyalar/f29b2a4b-ce9d-482d-ae66-97a6864ca7eb-turk-yargi-sistemi-brosur-son-28.08.2020-tr1.pdf, Erişim: 15.12.2022.

Uçkan, Ö. (2003). E-Devlet, E-Demokrasi ve Türkiye. Literatür Yayınları, İstanbul.

Yaman, M. (2022). İdari Yargı Dava Rehberi, Adalet Yayınevi, Ankara.

https://www.iletisim.gov.tr/turkce/yerel_basin/detay/cimere-gecen-yil-7-milyon-650-bin-basvuru-yapildi (Erişim Tarihi: 11.05.2023)

https://www.etik.gov.tr/media/hfgbxhoe/uguromurgonulsen-turkiyedeetkialtyapi.pdf (Erişim Tarihi: 25.08.2023)

İndir

Yayınlanmış

04.01.2025

Nasıl Atıf Yapılır

KAYA, E. (2025). Türkiye’de Hak Arama Kültürünün Gelişimi. TÜRK KAMU YÖNETİMİ DERGİSİ, 5(2). Geliş tarihi gönderen https://tujpa.com/index.php/journal/article/view/87