Kentsel Çevre Sorunlarının Çözümlenmesinde Büyükşehir Belediyelerinin Sorumlulukları Rolleri ve Etkinliği: İzmir, Adana, Kayseri, Diyarbakır ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyeleri İle İlgili Bir Araştırma
Responsibilities, Roles and Effectiveness of Metropolitan Municipalities in Solving Urban Environmental Problems
Anahtar Kelimeler:
Çevre, - Çevre Sorunları, - Kentsel Çevre Sorunları, - Büyükşehir BelediyeleriÖzet
Bu çalışmada, kentsel çevre sorunlarının çözümlenmesinde büyükşehir belediyelerinin önemi, sorumlulukları ve pratikte büyükşehir belediyelerinin çevre sorunlarının çözümünde niçin daha etkili olamadıkları ve yetersiz kaldıkları irdelenmiştir. Büyükşehir Belediyelerinin, 5216 Sayılı Kanun ve özellikle 6360 Sayılı Kanun sonrası, çevrenin korunmasına yönelik öngörülen görev ve sorumluluklarını yerine getirip getiremedikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu noktada, etkin olmalarının önündeki engellerin neler oldukları alan araştırmasına dayalı olarak, İzmir, Adana, Kayseri, Diyarbakır ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyeleri bağlamında irdelenmeye çalışılmıştır. Anket sorularının değerlendirilmesinde ortalama, frekans, faktör analizi, Pearson Korelasyon Analizi, Kruskall Wallis Testi, T testi, yüzde alma gibi metotlardan yararlanılmış ve anlamlılık p<0.05 ve p<0,01 düzeylerinde değerlendirilmiştir. Veri analiz sürecinde SPSS programından faydalanılmıştır. Çalışmanın sonunda büyükşehir belediyelerinin kentsel çevre sorunlarının çözülmesinde pratikte etkin olmalarının önünde, ilk olarak özellikle mali engellerin yani maddi yetersizliklerin bulunduğu hususu tespit edilmiştir. Diğer taraftan, Türkiye'nin üniter yapısının bir sonucu olarak merkeziyetçi yönetim anlayışının da büyükşehir belediyelerini ve genel anlamda yerel yönetimleri kısıtlayıcı bir etkiye sahip olduğu neticesine varılmıştır. Çalışma sonunda elde edilen bulguların araştırmacılara ve yerel yöneticilere katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
İndirmeler
Referanslar
Arıkboğa, E. (2014). Büyükşehir Belediye Meclislerindeki Temsil Adaletsizliğinin Coğrafi ve Siyasi Görünümleri. Marmara Üniversitesi Siyasi Bilimler Dergisi, 2 (2), 35-61. DOI: 10.14782/sbd.201439372
Aydın, A. H. (2011). Yönetim Bilimi. Seçkin Yayıncılık.
Başaran, İ. (2008). Kent ve Yerel Yönetim. Okutan Yayıncılık.
Batal, S. (2016). Türkiye'de Yerel Yönetimlerin Görev Tanımında Yeni Bir Misyon: Kent Kültürü Kazandırma ve Kentlileşme. Paradoks Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 11, (Özel Sayı), 24-40.
Belli, A. ve Çelik, Z., E. (2022). Sürdürülebilir Çevre Örneği: Türkiye’de Yavaş Şehirler (Cittaslow). Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (1), 63-89. https://doi.org/10.20493/birtop.1082260
Coşkun, O. ve Zaman, S. (2012). Kentlere göç eden kırsal nüfusun kentsel uyumu ve kentlileşme düzeyleri üzerine uygulamalı bir araştırma: Erzurum kenti örneği. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9 (1), 1049-1062.
Çınar, T., Çiner, C.U. ve Zengin, O. (2009). Büyükşehir Yönetimi Bütünleştirme Süreci. Todaie Yayınları.
Demir, K. A. (2019). Kent Yönetiminde Değişim Algısı: Yerel Yönetişim Kapsamında Bir Değerlendirme ve Yerelleşen Yönetişim Uygulaması. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 74, 193-218. https://doi.org/10.33630/ausbf.523274
Erkan, R. (2004). Kentleşme ve Sosyal Değişme, Bilim adamı Yayınları.
Gökulu, G. (2010). Kent Güvenliği Kentleşme ve Suç İlişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24, (1), 209-226.
Grimmond, S. (2007). Urbanization and Global Environmental Change: Local Effects of Urban Warming. The Geographical Journal, 173, 83-88.
http://dx.doi.org/10.1111/j.1475-4959.2007.232_3.x
Solak, S. G. ve Pekküçükşen, Ş. (2018). Türkiye'de Kentsel Katı Atık Yönetimi: Karşılaştırmalı Bir Analiz, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (3), 653-683.
Karacan, A.R. (2007). Çevre Ekonomisi ve Politikası. Ege Üniversitesi Yayınları.
Kaypak, Ş. (2013). Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Markalaşması ve Marka Kentler. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14, (1). 335-355.
Keleş, R. (2013). 100 Soruda Türkiye’de Kentleşme Konut ve Gecekondu. Cem Yayınevi.
Keleş, R. (2014). 100 Soruda Çevre, Çevre Sorunları ve Çevre Politikası. Yakın Kitabevi.
Keleş, R. ve Hamamcı, C. (1997). Çevrebilim. İmge Kitabevi Yayınları.
Keleş, R. ve Hamamcı, C. (2005). Çevre Politikası, İmge Kitabevi Yayınları.
Merrifield, A. (2013). The Urban Question under Planetary Urbanization International. Journal of Urban and Regional Research Publications Limited, 37.(3), 909-922.
Muggah, R. (2012). Researching the Urban Dilemma: Urbanization, Poverty and Violence" Copyright. International Development Research Centre, Ottawa, Canada , Cover artwork designed by Scott Sigurdson, 91p.
Özey, R. (2009). Çevre Sorunları. Aktif Yayınevi.
Öztürk, S. ve Çalışkan, H. (2019). Kentleşme Gelişiminin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,17, 673-690.
Shmelev, S.E. and Smeleva, I.A. (2009). Sustainable cities: problems of integrated interdisciplinary research. International Journal of Sustainable Development, 12(1), 4-23. DOI:10.1504/IJSD.2009.027526
Şengül, M. (1999). Yerel Düzeyde Çevre Yönetimi ve Belediyeler. Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 8 (3), 91-102.
Topal, A.K. (2004). Kavramsal Olarak Kent Nedir ve Türkiye’de Kent Neresidir?. Dokuz Eylül Üniversitesi SBE Dergisi, 6 (1), 276-294. http://hdl.handle.net/20.500.12397/5531.
Toprak, D. (2006). Sürdürülebilir Kalkınma Çerçevesinde Çevre Politikaları ve Mali Araçlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (4), 146-169.
Yalçın, C. (2010). Türkiye’de Kentlileşme Sorunları Üzerine Bir Tartışma. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28, (1), 225-245.
